Aydın Coğrafyası

tarafından **By_hakaN** Cuma 05 Ara. 2008, 23:42

aydin, Tralles antik kentinin uzerine kurulmustur. Eski caglarda ege bolgesinin en onemli
kentlerinden birisidir.Antik donemin bircok bilgin, mimar, heykeltirasi aydinda, yetismistir.
Bunlar arasinda Antemiyus, Thales, Anaximandros, Anaximenes, Hekotaios, Hippodamos,
isodor sayilabilir
ilceler Bozdogan Buyuk Menderes havzasinin guneyinde Akcay"in suladigi ovanin yaninda
yukselen Madran dagi eteklerindeki iki tepe uzerine kurulmustur. Aydin"a 76 km. uzakliktadir.
ilcedeki tarihsel yapi kalintilari ve buluntulari cok eski caglara aittir. Roma, Bizans ve
Selcuklu kulturle rinin izlerini tasiyan eserler de vardir. Koyuncular koyu yakininda bulunan
Neo polis Kavakli Koyu, Korteke kalesi, Ortulu ve Konakli koylerindeki Sarniclar ve Kemer
Koprusu bunlarin baslica ornekleridir.
Buharkent il merkezine 86 km. mesafedeki ilcede Kizildere kaplicalari bulunmaktadir Cine
aydin, il merkezine 38 km. uzakliktadir. Cine, Antik Karya ve Onya bolgelerini birbirine
baglayan gecit uzerinde olmasi nedeniyle Aydin"in eski ve onemli yerlesim yerlerinden
biridir.
Gerga Eski Cine"nin 6 km. guneydogusundaki ovacik Koyun un kuzeyinden bir saat suren
yaya tirmanma ile ulasilabilen Gerga oren yeri, ulasim guclugune ragmen gorulmeye deger
bir karya kentidir
Kocarli Aydin il merkezine 22 km. uzakliktadir. Buyuk Menderes vadisinin ortasinda ve
Kocarli cayinin iki yakasindaki yamaclarda kurulmustur. Amyzon antik kenti ve Cihanzade
Mustafa Camii onemli eserlerdendir.
Kus adasi Nazilli Aydin"a 45 km uzakliktadir. Nazilli ilcesine 3 km. uzaklikta, Bozkurt ve Eyeli
yaylalari arasinda kurulmus olan Mastavra Antik Kenti, zamaninda menderes havzasinin
ticaret merkezlerinden biriydi.
Soke Aydin"in 59 km. batisinda olup, Buyuk Menderes akar suyunun yakininda kurulmustur.
Didyma, Miletos, Priene gibi unlu kentler, ilce yakinindadir. ilcenin 12 km uzaklikta
Gullubahce kasabasinin yakininda yer alan Priene antik kenti, Mykale Dagi yamacinda
guneye bakan dogal bir platform ve cevresine kurulmustur.
Sultanhisar Aydin iline 25 km uzakliktadir. Kuzeyinde aydin daglari uzanmaktadir. Nisa Nyssa
Sultanhisar ilcesinin kuzeyinde yukselen Malgac dagi eteklerinde, dogal guzelliklerle dolu
yamaclara kurulmustur. ilceden kivrilarak yukselen 3 km asfalt yol ile oren yerine ulasilir.
Akaraka Acharake Kutsal sirlarini saklayan bir Saglik merkezi olarak nitelenebilir. Salavatli
koyu yakininda olup eski kaynaklara gore Pluton ve Charo adli iki tanrili dinin de kutsal
merkeziydi.
Yenihisar Aydin iline 108 km. mesafede olup, antik Milet ve Priene kentlerine komsudur.
Bodrum hava alanina Akbuk uzerinden ulasilabilen ilcede, Ege"nin en guzel deniz, kum ve
gunesi mevcuttur. Zengin tarihi , Didim ve Altinkum sahili ile turizm alaninda onemli bir yeri
olan Yarhisar, Ege sahilinde gorulmesi gereken en guzel turizm beldelerindendir. Antik cagin
kehanet merkezi olan Didim"de, gunes tanrisi Apollon adina kurulan buyuk bir tapinak
bulunmaktadir. Kadere cok inanan antik cagin insanlari Apollon"u ayni zamanda bir kehanet
tanrisi olarak tanimistir.
Yeni pazar Aydin il merkezine 41 km. uzakliktadir. Orthasia Ortosi antik kenti ilcenin 5 km.
dogusunda, Donduran koyundedir. ionlar tarafindan kurulmus, M.O 7 yy.da Asyali atli bozkir
kavimlerinden, Kimmerlerin istilasina ugramis, daha sonraki yuzyillarda Lidya, Pers, Roma ve
Bizans donemlerini yasamistir.
cografya cografi konumu nedeniyle ilk caglardan beri onemli bir yerlesim merkezi olan
Aydin"in kuzeyinde izmir ve manisa, dogusunda denizli, Guneyinde mugla yer alir. Bati
sinirlari ise ege denizi kiyilari cizer. ilin denizden yuksekligi 40 metredir.
akdeniz ikliminin etkisindedir. Bu iklim sartlari ve topografik yapi Aydin ve cevresinde iki ayri
bitki toplulugunun maki ve orman gelismesine neden olmustur. Bunun yaninda zeytin, incir,
turuncgiller, kestane vb. kirsal kesimde ise cam ve benzeri turler mevcuttur.
En yagisli mevsim kistir. yaz mevsiminde yok denecek kadar az yagis almaktadir. kar yagisi
ender gorunur. Aydin, ozellikle batidan gelen hava akinlarina aciktir. ruzgar yonu daha cok
dogu - guneydogusudur. Bunu guneybati lodos ve bati ruzgarlari izler.
Tarihce Aydin, Traklar tarafindan kurulmus ve Tralles adi ile anilmistir. depremle yikildiktan
sonra yeniden imar edilen kentte,Traklar"dan sonra Spartalilar, Hititler, Frigler, iyonlar,
Lidyalilar, Persler ve Romalilar zaman zaman yorede hakimiyetlerini kurarak kendi kulturlerini
bolgeye tasimis ve yorenin gelismesine oncu olmuslardir. 1186 yilinda Selcuklularin, 1300
yilinda Aydinogullari"nin eline gecen sehrin adi Aydin Guzelhisar olmustur. Bu ad Aydin
sekline donusmustur. 1426 da Osmanlilarin eline gecen Aydin bu gunku yerine kurulmustur.
1923 yilinda il olmustur.
Muzeler Aydin Muzesi Aydin Muzesi 1959 yilinda kurulmustur. Cok genis ve guzel bir bahce
icinde modern Muze binasina sahiptir. Muze bahcesinde Aydin cevresinden derlenmis
lahitler, mezar taslari, sutun basliklari, yazitli steller ve cesitli mimari parcalar
sergilenmektedir. Muze icerisinde bir arkeoloji salonu, bir sikke salonu ve bir etnografya
salonu mevcuttur.
Milet Muzesi Milet antik kenti icinde yer alir. 1973 yilinda hizmete acilan Milet Muzesi"nde
mavi salon, kucuk salon ve orta salon olmak uzere uc teshir salonu vardir. Mavi
salondakronolojik sirayla eserler teshir edilmistir. Bunlar, fosiller, keramikler, geometrik
eserler, taban mozaikler ile amphoralardir. Kucuk salonda tiyatro maskeleri, kandiller, maden
eserler, cam eserler, heykelcikler, altin eserler ve kucuk madeni esyalar ile sikkeler
bulunmaktadir. Orta salonda Heykeller ve mezar taslari yer alir.
Nysxa Sultanhisar ilcesinin kuzeyindeki Malgac Dagi eteklerinde zeytin bahceleriyle dolu
yamaclara kurulmus Nysxa Nisa antik kentinin Tarihinin kaynagi, cografyaci Strabon"dur. sel
yatagindan dolayi iki kisimdan olusan kent Atymbra isimli eski bir yerlesmenin uzerine
Selekvos Krali I. Antiochus tarafindan kurulmus ve kralin esinin adini almistir. Nyxsa"da
yetismis olan Aristodem"in kurdugu iki katli kutuphane, Hellenistik caga ait su depo su,
Roma donemine ait stadyum ve kopru, halk meclisi ve Acharaka yolu uzerindeki sehir
nekropolu gorulebilecek baslica yapi kalintilaridir.
Alabanda ismi Karia dilinde at ve zafer anlamina gelen ALA ve BANDA sozcuklerinden
olusmus bir Karia kentidir. Helenistik ve Roma donemlerinden kalma kuleli sur, tiyatro,
senato, halk meclisi binasi, agora ve anit mezar gorulebilecek kalintilardandir. Ayrica guney
yonundeki Kemer Deresi uzerinde Roma yapisi bir su kemeri uzanir.
Priene Caginin onemli piskoposluk merkezi olan antik kent Prienne, Milet"in kuzeyinde, dik
acilarla kesisen bir geometrik duzene gore kurulmustur.
Kentin en onemli yapisi kentin tepesine kurulmus olan athena Tapinagidir. Bundan baska
kentin kuzeydogusunda bulunan ve Helenistik devirde yapildigi belirtilen tiyatroda gorulmeye
degerdir.
Milet Yenihisar ilcesi, Balat koyu yakinlarindadir. Milet"te ilk yerlesimin M.O. 2000
ortalarindan baslamak uzere Myken kolonisi varligi ile goruldugu bilinmektedir.
Daha sonra Milet, Atina Krali Kodros"un oglu Nekus onderligindeki ionialilar tarafindan tekrar
kurulmustur. ionia"nin en onemli sehir limanlarindan birisidir. Dort limani vardir.
Oren yerinde bu donemlerden kalma Milet Tiyatrosu, Faustina Hamami, agora, toren caddesi,
anitsal cesme, gymnasium, Virgilius Capito, hamam, Turk hamami, Athena Tapinagi stadium,
delphinion, liman aniti, agora, Zeus Olympios Temenosu, bouleuterion Se nato Binasi, misir
Tanrilarinin Temenosu kalintilari bulunmaktadir.
Tralles Tiral Aydin il merkezine 1 km. kadar uzakliktadir. Kentten gunumuze halk arasinda uc
goz olarak bilinen yapi ve kuzeydeki tiyatroya ait bir kalinti olan cavea gibi az sayida eser
kalmistir. 1997 yilindan itibaren burada arkeolojik kazilara baslanmis olup, Roma donemine
ait bir hamam, Hellenistik. Roma ve Bizans donemlerinde kullanilmis bir Arsenal yapisi ve bir
Bizans dini yapisi aciga cikarilmistir.
Afrodisyas Bu kent Antik Cagin onde gelen mimarlik, sanat, heykeltiraslik ve tapinma
merkezlerindendir. Karacasu ilcesinin 12 km. guneydogusunda bir Karia kenti olarak kurulan
Afrodisyas altin cagini Roma doneminde yakalamistir. Bu donemde olaganustu guzellikte
mermer heykeller ve yapilar insa edildi.
Yapilan arkeolojik arastirmalar sonucunda kentte mimarlik ve heykeltirasligin yani sira tip ve
astronomi alanlarinda da calismalar yapildigi belirlenmistir. Kentte gorulebilecek baslica yapi
kalintilari, MS 12. yy.da imparator Hadrianus zamaninda yapilan hamam, buyuk havuzlu
agora, MO. 100 yillarinda tanrica afrodit icin yapilan tapinak, stadyum, tiyatro, hamam,odeon,
psikopos sarayi, felsefe okuludur.
Panionon Kusadasi Davutlar beldesindedir. Antik Donemde, ion kentleri birliginin merkeziydi.
ionlar burada toplanip, kararlar alirlardi.
Neopolis Kusadasi"nin hemen yakininda, Yilanci burun denilen yerdedir. ilcenin ilk antik
yerlesimi olarak bilinir.
Didyma Miletos"un 18 km. guneyindedir. Antik cagin kehanet merkezidir. Apollon tapinagi en
onemli eserlerindendir.Tapinak dipteros planli cift sira sutun olup, hicbir zaman
bitirilememistir.
Myus Soke"nin 18 km. guneyindedir. iyon birligine ait onemli bir kiyi kenti idi Iassos Didim
ilcesi yakinlarinda bulunmaktadir. Bu antik kent, Dionysos sarap tanrisi adina insa edilmis
tiyatro ve burada yapilan festivaller ile bir muzik ve tiyatro kenti olarak un kazanmistir.
Gerga Cine ilcesi yakinindadir. Kaidelerden koparak dusmus dev boyutlu insan heykelleri ile
Gerga yazili yapilar dikkat cekicidir.
Alinda Karpuzlu ilcesi yakinindadir. Kralice Ada"nin granit kentidir. 35 sirali bir tiyatro, iki
katli kule, agora ve surlar onemli kalintilardir.
Mastaura Mastavra Nazilli ilcesi yakinindadir. Eskiden para basilan ticaret merkezlerinden
biriydi. Oren yerinde sur, tiyatro, su kemeri ve bazi yapi kalintilari vardir.
Magnesia Germencik ilcesi, Ortaklar beldesi yakinindadir. Onemli olaylara sahne oldugu icin
olaylar kenti olarak tanimlanir. M.O.3 yy.a ait Artemis ve Zeus tapinaklari, agora, hamam,
tiyatro, gymnasium, stadium ve Bizans surlarina ait kalintilar mevcuttur.
Orthasia Ortosi Yenipazar ilcesi yakinindadir. Menderes vadisine bakan bir tepede Akropolu
mevcuttur.
Acharaka Akaraka Sultanhisar ilcesi, Salavatli koyu yakinindadir. Saglik merkezi olarak
bahsedilir. Plutonium tapinagi ve icindeki sifali su ve gazlar bulunan Charonium
magarasindan bahsedilir.
K aleler Kucuk ada Kalesi Kusadasi ilcesi, guvercin Adasi’ndadir. Cok eski bir yapi
olup, 19. yuz yilda meydana gelen Mora ayaklanmasi sirasinda, adalardan saldirilara karsi
ileri karakol olarak Osmanlilar tarafindan kullanilmistir.
Arpaz Kalesi Nazilli ilcesinde bulunan kale, 18. yuzyil Osmanli donemi yapitidir Korteke
Kalesi Bozdogan ilcesine bagli Korteke koyu ile Orencik koyu arasinda dogal tepenin
uzerindedir Cin Cin Kalesi Kocarli ilcesinin ayni adi tasiyan koyundedir. 18. yuzyilda Cin Bey
tarafindan yaptirilmistir.
Camiler Bey Camii istasyon binasi yakininda bulunan ve Suleyman Bey Camii olarak da
bilinen bu buyuk yapi, 1683 yilinda Suleyman Bey tarafindan yaptirilmistir. Kare planli ve
kesme tastan insa edilmis olan cami, 16 kenarli kasnaginda 16 pencere bulunan bir kubbe ile
ortuludur. Kubbe ici, kalem isleri ile suslenmistir. Kesme tastan yapilmis mihrabi sade olup,
mermerden yapilmis minberin merdiven alti islemelidir. Tek serefeli minaresinin govdesi cok
kenarlidir.
ramazan Pasa Camii Uveys Pasa’nin kardesi Ramazan Pasa tarafindan 1595 yilinda
yaptirilmistir. Kare planli olup, kesme tastan yapilmistir. ahsap giris kapisi, oyma isleri ile
bezenmistir. yapinin uzeri buyuk bir kubbe ile ortulmustur. icerisini 10 uzun pencere ve su
damlacigi seklindeki kucuk pencereler aydinlatmaktadir. alci kabartmalar, renkli cam isciligi
ve agac oymaciligi bakimindan suslemeleri onemlidir.
Uveys Pasa Camii Misir Beylerbeyi Uveys Pasa tarafindan 1568 yilinda yaptirilmistir. Kare
planli olan yapiyi yuksek kasnak uzerindeki kubbe ortmektedir. Mermer giris kapisi uzerinde
bir yapim yaziti bulunmaktadir. Mihrabi ve minberi az suslemelidir.
ilyas Bey Camii Mentesogullarindan ilyas Bey tarafindan 1404 yillarinda yaptirilmistir. cami
onunde, avluyu cevreleyen, medrese ve imaret odalari mezarlik icindedir.Han
Mentesogullarindan kalmistir. Dortgen sekilli bina ortada bir avlu, etrafinda tonoz cati, ortulu,
ahir ve odalardan meydana gelmistir ve iki katlidir.
Aydin Magaralari Karaca Magarasi Yeri Aydin, Kusadasi ilcesi Ozellikleri Pasif bir magaradir.
Pasif magara oldugundan icerisinde akarsu yoktur. Ancak, tavandaki catlaklardan damlayan
sular, cesitli damlatas sekillerinin olusumunun gunumuzde de devam etmesine sebep
olmaktadir. Ayrica, magara icerisinde traverten havuzlari ve bir kac kucuk golcuk yer
almaktadir. Magara icerisinde belirgin bir hava hareketi soz konusu degildir. Magara
havasinin nemi, agiz kismindan iceriye dogru gidildikce nispi bir artis gostermektedir.
Kaplicalar Menderes Havzasi 900"lu rakimlardan baslayarak Ege denizine kadar sag ve sol
yamaclardan kaynaklanan zengin su akislariyla binlerce yil icersinde olusturdugu tekne
bicimindeki bu zengin vadi zengin yer alti su kaynaklarina da sahiptir. Germencik ilcesi
Bozkoy ve Gumuskoy mevkilerindeki kaplicalar bolgenin onemli kaplicalaridir. Davutlar
ilcesindeki sicak su kaplicasi ve Sultanhisar"in batisinda yeralan Salavatli Kaplicasi yore
halki tarafindan kullanilmaktadir.
Plajlar Turistlerin turizm cekiciligi acisindan ragbet ettikleri plajlar Pigale Plaji Kusadasi,
kadinlar Denizi Plaji Kusadasi, Guvercinada Plaji Kusadasi, Yavansu ve Aslanburnu Plaji
Kusadasi, Guzelcamli Plaji Kusadasi, Altinkum Plaji Didim, Tavsanburnu Plaji Didim, Gevrek
ve Akbuk Didim plajlaridir.
Yaylalar ilin onemli yaylalari Pasa Yaylasi, Kahvederesi Yaylasi, Necippazar Yaylasi,
Bulgurlu, Saricaova, Omur, Madran, Korumaz yaylasi, Kavsit Yaylasidir.
sportif Etkinlikler doga Yuruyusune en elverisli alan, Dilek Yarimadasindan baslayan
Karina"da devam ederek Buyuk Menderes nehri ile deltasi ve Bafa Golu"ne kadar uzanan
bolgedir. Butun bu bolgeyi ortalayan Soke kentinin golf tesisleri de Goz onunde
tutuldugunda Aydin ilinin en onemli dinlence ve sportif turizm merkezi olarak adlandirilabilir.
Ayrica Pasa yaylasi, Karacasu yaylasi ve Madran Yaylasi Potansiyel dinlence ve sportif
turizm merkezleridir. Afrodisias"tan Baba dagina dogru doga yuruyusu yapilabildigi gibi,
Karacasu-Dandalas Yaylasi"nda, Aydin Merkez Pasa Yaylasi"nda, Cine Madran Yaylasi"nda
ve Guzelcamli Karina da yapilabilir.
Guzelcamli Dilek Yarimadasi ile Didim Akbuk bisiklet turu icin uygundur. Bafa Golunde
sportif amacli olta balikciligi, Bozdogan Alamut koyunde de av turizmi icin elverislidir.
Aydin ilinin Soke ilcesinde Genclere yonelik orman kamplari, Kusadasi ilcesinde Genclik
Kamplari mevcuttur