Similar topics
Isparta Coğrafyası
1 sayfadaki 1 sayfası
Isparta Coğrafyası
tarafından By_hakaN C.tesi 06 Ara. 2008, 08:16
Coğrafi Konumu
Isparta ili, Akdeniz Bölgesi’nin kuzeyinde yer alan Göller bölgesinde yer almaktadır. İl, 300 20’ ve 310 33’ doğu boylamları ile 370 18’ ve 380 30’ kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır. 8.933 km2’lik yüzölçümüne sahip olan Isparta ili, kuzey ve kuzeybatıdan Afyon ilinin Sultandağı, Çay, Şuhut, Dinar ve Dazkırı, batıdan ve güneybatıdan Burdur ilinin Merkez, Ağlasun ve Bucak, güneyden Antalya ilinin Serik ve Manavgat, doğu ve güneydoğudan ise Konya ilinin Akşehir, Doğanhisar ve Beyşehir ilçeleri ile çevrilmiştir (Şekil 1). Rakımı ortalama 1050 metredir.
İklimi
Isparta yöresi, kış aylarında İzlanda alçak basıncının Balkanlar üzerinden ve Orta Akdeniz'e inerek, ılımanlaşmış şeklinden etkilenir. Kış aylarında kuru soğukların sebebi olan Sibirya yüksek basıncı zaman zaman bölgeye kadar sokulmaktadır. Ayrıca kış aylarına geçiş dönemlerinde Kuzey Afrika üzerinden gelen tropikal hava kütlelerinin etkisi gözlenir. Yaz aylarında ise Basra alçak basınç sistemi ve Azor yüksek basınç sisteminin etkili olduğu görülür.
Isparta ili uzun süreli gözlemlerin klimatolojik olarak incelenmesi sonucunda, Akdeniz iklimi ile Orta Anadolu’da yaşanan karasal iklim arasında geçiş bölgesinde yer almaktadır. Bu nedenle il sınırları içinde her iki iklimin özellikleri gözlenir. Akdeniz kıyılarında görülen sıcaklık ve yağış özellikleri ile karasal iklimin düşük sıcaklık ve düşük yağış özellikleri tam olarak gözlenmez. İlin güneyinde (Sütçüler) Akdeniz, kuzeyinde (Ş.Karaağaç, Yalvaç) ise karasal iklimin özellikleri gözlenir.
İl merkezinin uzun yıllar sıcaklık ortalaması 12.0 0C’dir. Yılın en soğuk ayları Ocak-Şubat ayları olup, günlük ortalama sıcaklıkları 1.7-2.7 0C arasındadır. En sıcak aylar olan Temmuz-Ağustos aylarında günlük ortalama sıcaklıkları ise 22.9- 23.2 0C arasındadır. İlde yaşanan en yüksek sıcaklık 28. 07.2000 gününde 38.0 0C, en düşük sıcaklık ise 03.02.1974 gününde ölçülen -21.0 0C’dir. Gün içindeki sıcaklık farkları, yaz aylarında kış aylarına göre daha yüksektir.
İlin ortalama yıllık yağış toplamı 551.8 kg/m2’dir. Yağışların büyük kısmı kış ve bahar aylarında (%72.69) olmaktadır. Yaz ve sonbahar ayları ise oldukça kurak (toplam yağışın %29.31) geçmektedir. Yağışlar genellikle yağmur, kış aylarında ise zaman zaman kar, bahar ve yaz aylarında ise sağanak yağışlar şeklinde gözlenir. İl içindeki yağış dağılımında ise güneyden, kuzeye çıkıldıkça, yıllık yağış toplamları azalmaktadır.
İl coğrafik yapısı nedeniyle dağ-vadi meltemlerinin etkisinde kalmaktadır. Orta Akdeniz üzerinden gelen alçak basınç sistemlerinin önünde güneyli yönlerden kuvvetli rüzgarlar, zaman zaman fırtınalar görülür. Bahar aylarında görülen orajlı kararsızlık yağışlarıyla birlikte kuvvetli rüzgarlar gözlemlenir, uzun yıllar ortalama hızı 2.1 m/sn’dir. Rüzgar hakim yönü ise güneybatıdır. Ortalama fırtınalı günlerin sayısı 4.9, kuvvetli günlerin sayısı ise 51.2 gündür
Bitki Örtüsü ve yaban hayatı
Isparta ili arazisinin yarısına yakın bir kısmı ormanlardan oluşmaktadır. Bu alanlar içinde verimli orman ağaçlarının yanı sıra fundalık ve çalılık alanlara da karşılaşılmaktadır. Bu araziler dışındaki alanlarda ise bitki örtüsü otlardır.
Aksu Vadisi boyunca Davras dağı eteklerine kadar, Akdeniz sahillerinin tipik bitkilerinden olan zeytin, mersin gibi ağaçlara rastlanır. Davras dağının güney eteklerinde sedir ağaçları da bu bitki topluluklarına katılır.
Isparta’da 1500 m. yükselti kuşağına kadar, Akdeniz’e özgü maki türü ağaççıklarla birlikte, meşenin egemen olduğu yapraklı ormanlar bulunur. Eğirdir Gölü’nün kuzeyinde, Gelendost-Yalvaç arasında, Afşar yöresinde, Isparta-Ağlasun arasında ve Sütçüler bölgesinde yer yer iyi koru niteliği gösteren yapraklı ormanlar geniş alanlar kaplar. Yapraklı ormanlar üzerinde 1700-1800 m.lere kadar kızılçam, karaçam, sedir ve ardıç gibi ibreli ağaçlardan oluşan ve özellikle ilin güneyinde çok iyi koru özelliği gösteren, iğne yapraklı ormanlar yayılmıştır. Bu ağaçlardan başka buralarda yer yer köknar ağaçlarına da rastlanmaktadır.
Kızılçam ve karaçamdan sonra ilde en çok alan kaplayan ağaç Torosların temel ağacı olan sedir, olumsuz insan etkileri nedeniyle daralmıştır. Sedir ormanları, ancak Davras dağı eteklerinde, Barla-Senirkent arasında ve yüksek dağların doğu ve kuzey yamaçlarında yayılım göstermiştir.
Asli Orman Ağaçları: Isparta Orman Bölge Müdürlüğü ormanlarında kızılçam, karaçam, sedir, göknar, ardıç, sarıçam (Gölcük Tabiat Parkında) gibi ibreliler ile meşe, çınar, kızılağaç, akasya, dişbudak, kestane ve sığla gibi yapraklı türler bulunmaktadır.
Diğer Orman Ağaç ve Ağaççıkları: Pırnal Meşesi, kermes meşesi, akçaağaç, akçakesme, kocayemiş, zeytin, keçiboynuzu, defne ve mersin ağaç türleri yörede bulunmaktadır.
Otsu Bitkiler: Kekik, adaçayı, sistuslar, ladenler, katırtırnağı, çayır ve mera bitkileri en çok görülen bitki türleridir.
Isparta ili, yabani hayvan türleri bakımından zengin bir yörede yer almaktadır. İldeki yaban hayvanları arasında yaban domuzu, sansar, porsuk, tilki, tavşan, sincap, kurt, karaca, alageyik, dağ keçisi, ayı ile kuş türlerinden yaban ördeği, keklik, çulluk, saksağan, sülün ve kaz sayılabilir. Isparta’daki tatlı sularda ise levrek, sazan, çiçek ve ıstakoz bulunmaktadır.
Isparta Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Başmühendisliği sınırları içerisinde 2 adet Milli Park, 2 adet Tabiat Parkı, 2 adet Tabiatı Koruma Alanı, 2 adet Orman İçi Dinlenme Yeri, 3 adet Yaban Hayatı Koruma ve Üretme Sahası ve 4 adet Tabiat Anıtı bulunmaktadır.
Milli Parklar:
Kızıldağ Milli Parkı: Ş.Karaağaç ilçesinin 5 km güneyinde, 1840 m yüksekliği olan büyük sivri tepesinin eteklerindeki saf sedir ormanları Milli Parkın odak noktasıdır. İç Anadolu step iklimine en fazla giren saf sedir ormanları 164 ha kadardır. Toplam 550 ha olan park, 1969 yılında milli park olarak tescil olmuştur.
Kovada Gölü Milli Parkı: Eğirdir ilçesi mülki hudutları içinde olup, Kovada Gölü ve ormanlık çevresini kapsayacak şekilde 6534 ha.lık bir alana yayılmıştır. 1970 yılında milli park olarak tescil edilmiştir.
Tabiat Parkları:
Gölcük Tabiat Parkı: Isparta İli Merkez İlçesi Yakaören Köyü hudutları içerisinde yer alan Gölcük Tabiat Parkı Isparta iline 8 km mesafede olup, Isparta ve yöre halkının günübirlik dinlenme, eğlenme ve spor ihtiyaçlarını karşılayan bir tabiat harikası olarak özelliğini yıllardan beri korumaktadır. Gölcük 1991 yılında tabiat parkı olarak tescil edilmiştir.
Yazılı Kanyon Tabiat Parkı: Isparta ili Sütçüler ilçesi Çandır Köyü mülki hudutları içerisindedir. 600 ha.lık bir alanı kapsamaktadır. 1989 yılında tabiat parkı olarak tescil edilmiştir. Yazılı Kanyon Tabiat Parkı, Göksu Çayı serisi, Yazılı mevkii, bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içerisinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun doğal bir yerdir.
Isparta ili, Akdeniz Bölgesi’nin kuzeyinde yer alan Göller bölgesinde yer almaktadır. İl, 300 20’ ve 310 33’ doğu boylamları ile 370 18’ ve 380 30’ kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır. 8.933 km2’lik yüzölçümüne sahip olan Isparta ili, kuzey ve kuzeybatıdan Afyon ilinin Sultandağı, Çay, Şuhut, Dinar ve Dazkırı, batıdan ve güneybatıdan Burdur ilinin Merkez, Ağlasun ve Bucak, güneyden Antalya ilinin Serik ve Manavgat, doğu ve güneydoğudan ise Konya ilinin Akşehir, Doğanhisar ve Beyşehir ilçeleri ile çevrilmiştir (Şekil 1). Rakımı ortalama 1050 metredir.
İklimi
Isparta yöresi, kış aylarında İzlanda alçak basıncının Balkanlar üzerinden ve Orta Akdeniz'e inerek, ılımanlaşmış şeklinden etkilenir. Kış aylarında kuru soğukların sebebi olan Sibirya yüksek basıncı zaman zaman bölgeye kadar sokulmaktadır. Ayrıca kış aylarına geçiş dönemlerinde Kuzey Afrika üzerinden gelen tropikal hava kütlelerinin etkisi gözlenir. Yaz aylarında ise Basra alçak basınç sistemi ve Azor yüksek basınç sisteminin etkili olduğu görülür.
Isparta ili uzun süreli gözlemlerin klimatolojik olarak incelenmesi sonucunda, Akdeniz iklimi ile Orta Anadolu’da yaşanan karasal iklim arasında geçiş bölgesinde yer almaktadır. Bu nedenle il sınırları içinde her iki iklimin özellikleri gözlenir. Akdeniz kıyılarında görülen sıcaklık ve yağış özellikleri ile karasal iklimin düşük sıcaklık ve düşük yağış özellikleri tam olarak gözlenmez. İlin güneyinde (Sütçüler) Akdeniz, kuzeyinde (Ş.Karaağaç, Yalvaç) ise karasal iklimin özellikleri gözlenir.
İl merkezinin uzun yıllar sıcaklık ortalaması 12.0 0C’dir. Yılın en soğuk ayları Ocak-Şubat ayları olup, günlük ortalama sıcaklıkları 1.7-2.7 0C arasındadır. En sıcak aylar olan Temmuz-Ağustos aylarında günlük ortalama sıcaklıkları ise 22.9- 23.2 0C arasındadır. İlde yaşanan en yüksek sıcaklık 28. 07.2000 gününde 38.0 0C, en düşük sıcaklık ise 03.02.1974 gününde ölçülen -21.0 0C’dir. Gün içindeki sıcaklık farkları, yaz aylarında kış aylarına göre daha yüksektir.
İlin ortalama yıllık yağış toplamı 551.8 kg/m2’dir. Yağışların büyük kısmı kış ve bahar aylarında (%72.69) olmaktadır. Yaz ve sonbahar ayları ise oldukça kurak (toplam yağışın %29.31) geçmektedir. Yağışlar genellikle yağmur, kış aylarında ise zaman zaman kar, bahar ve yaz aylarında ise sağanak yağışlar şeklinde gözlenir. İl içindeki yağış dağılımında ise güneyden, kuzeye çıkıldıkça, yıllık yağış toplamları azalmaktadır.
İl coğrafik yapısı nedeniyle dağ-vadi meltemlerinin etkisinde kalmaktadır. Orta Akdeniz üzerinden gelen alçak basınç sistemlerinin önünde güneyli yönlerden kuvvetli rüzgarlar, zaman zaman fırtınalar görülür. Bahar aylarında görülen orajlı kararsızlık yağışlarıyla birlikte kuvvetli rüzgarlar gözlemlenir, uzun yıllar ortalama hızı 2.1 m/sn’dir. Rüzgar hakim yönü ise güneybatıdır. Ortalama fırtınalı günlerin sayısı 4.9, kuvvetli günlerin sayısı ise 51.2 gündür
Bitki Örtüsü ve yaban hayatı
Isparta ili arazisinin yarısına yakın bir kısmı ormanlardan oluşmaktadır. Bu alanlar içinde verimli orman ağaçlarının yanı sıra fundalık ve çalılık alanlara da karşılaşılmaktadır. Bu araziler dışındaki alanlarda ise bitki örtüsü otlardır.
Aksu Vadisi boyunca Davras dağı eteklerine kadar, Akdeniz sahillerinin tipik bitkilerinden olan zeytin, mersin gibi ağaçlara rastlanır. Davras dağının güney eteklerinde sedir ağaçları da bu bitki topluluklarına katılır.
Isparta’da 1500 m. yükselti kuşağına kadar, Akdeniz’e özgü maki türü ağaççıklarla birlikte, meşenin egemen olduğu yapraklı ormanlar bulunur. Eğirdir Gölü’nün kuzeyinde, Gelendost-Yalvaç arasında, Afşar yöresinde, Isparta-Ağlasun arasında ve Sütçüler bölgesinde yer yer iyi koru niteliği gösteren yapraklı ormanlar geniş alanlar kaplar. Yapraklı ormanlar üzerinde 1700-1800 m.lere kadar kızılçam, karaçam, sedir ve ardıç gibi ibreli ağaçlardan oluşan ve özellikle ilin güneyinde çok iyi koru özelliği gösteren, iğne yapraklı ormanlar yayılmıştır. Bu ağaçlardan başka buralarda yer yer köknar ağaçlarına da rastlanmaktadır.
Kızılçam ve karaçamdan sonra ilde en çok alan kaplayan ağaç Torosların temel ağacı olan sedir, olumsuz insan etkileri nedeniyle daralmıştır. Sedir ormanları, ancak Davras dağı eteklerinde, Barla-Senirkent arasında ve yüksek dağların doğu ve kuzey yamaçlarında yayılım göstermiştir.
Asli Orman Ağaçları: Isparta Orman Bölge Müdürlüğü ormanlarında kızılçam, karaçam, sedir, göknar, ardıç, sarıçam (Gölcük Tabiat Parkında) gibi ibreliler ile meşe, çınar, kızılağaç, akasya, dişbudak, kestane ve sığla gibi yapraklı türler bulunmaktadır.
Diğer Orman Ağaç ve Ağaççıkları: Pırnal Meşesi, kermes meşesi, akçaağaç, akçakesme, kocayemiş, zeytin, keçiboynuzu, defne ve mersin ağaç türleri yörede bulunmaktadır.
Otsu Bitkiler: Kekik, adaçayı, sistuslar, ladenler, katırtırnağı, çayır ve mera bitkileri en çok görülen bitki türleridir.
Isparta ili, yabani hayvan türleri bakımından zengin bir yörede yer almaktadır. İldeki yaban hayvanları arasında yaban domuzu, sansar, porsuk, tilki, tavşan, sincap, kurt, karaca, alageyik, dağ keçisi, ayı ile kuş türlerinden yaban ördeği, keklik, çulluk, saksağan, sülün ve kaz sayılabilir. Isparta’daki tatlı sularda ise levrek, sazan, çiçek ve ıstakoz bulunmaktadır.
Isparta Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Başmühendisliği sınırları içerisinde 2 adet Milli Park, 2 adet Tabiat Parkı, 2 adet Tabiatı Koruma Alanı, 2 adet Orman İçi Dinlenme Yeri, 3 adet Yaban Hayatı Koruma ve Üretme Sahası ve 4 adet Tabiat Anıtı bulunmaktadır.
Milli Parklar:
Kızıldağ Milli Parkı: Ş.Karaağaç ilçesinin 5 km güneyinde, 1840 m yüksekliği olan büyük sivri tepesinin eteklerindeki saf sedir ormanları Milli Parkın odak noktasıdır. İç Anadolu step iklimine en fazla giren saf sedir ormanları 164 ha kadardır. Toplam 550 ha olan park, 1969 yılında milli park olarak tescil olmuştur.
Kovada Gölü Milli Parkı: Eğirdir ilçesi mülki hudutları içinde olup, Kovada Gölü ve ormanlık çevresini kapsayacak şekilde 6534 ha.lık bir alana yayılmıştır. 1970 yılında milli park olarak tescil edilmiştir.
Tabiat Parkları:
Gölcük Tabiat Parkı: Isparta İli Merkez İlçesi Yakaören Köyü hudutları içerisinde yer alan Gölcük Tabiat Parkı Isparta iline 8 km mesafede olup, Isparta ve yöre halkının günübirlik dinlenme, eğlenme ve spor ihtiyaçlarını karşılayan bir tabiat harikası olarak özelliğini yıllardan beri korumaktadır. Gölcük 1991 yılında tabiat parkı olarak tescil edilmiştir.
Yazılı Kanyon Tabiat Parkı: Isparta ili Sütçüler ilçesi Çandır Köyü mülki hudutları içerisindedir. 600 ha.lık bir alanı kapsamaktadır. 1989 yılında tabiat parkı olarak tescil edilmiştir. Yazılı Kanyon Tabiat Parkı, Göksu Çayı serisi, Yazılı mevkii, bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içerisinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun doğal bir yerdir.
By_hakaN-
Mesaj Sayısı : 420
Yaş : 44
Nerden : İzmir
Ben Böyleyim :
ReP Puanı : 15
Kayıt tarihi : 01/12/08
1 sayfadaki 1 sayfası
Bu forumun müsaadesi var:
Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz