Sinop Coğrafyası

tarafından **By_hakaN** Paz 07 Ara. 2008, 00:43

Sinop Cografyasi
Kuruçesme Sokagi
Sinop, Karadeniz kiyi seridinin kuzeye dogru sivrilerek uzanmis bulunan Boztepe yarimadasi üzerinde kurulmustur. Bati ve Dogu Karadeniz Bölgeleri arasinda bir geçis bölgesinde yer alan il topraklari 41, 2-43, 5 paralelleri ve 34, 5-35, 5 meridyenleri arasinda bulunmaktadir.
Sinop 5.862 Km2''lik yüzölçümüyle Türkiye topraklarinin % 8''ini kaplar. Il dogudan Samsun''un Alaçam, güneyden Samsun''un Vezirköprü, Çorum''un Osmancik, Kargi, Kastamonu''nun Tasköprü, batidan Kastamonu''nun Tasköprü ve Çatalzeytin ilçeleriyle çevrilidir. 475 Km. uzunlugundaki sinirlarinin 300 Km.si kara, 175 km.si denizdir.
Il olarak 8 ilçesi (Merkez ilçe hariç), 2 beldesi, 11 belediyesi ve 465 köyü bulunmaktadir.
Ilin nüfusu 2000 sayimina göre 225.574 olup, ayni sayima göre Il Merkezinin nüfusu 30.502''dir. Ilçeleri, Merkez, Ayancik, Boyabat, Dikmen, Duragan, Erfelek, Gerze, Saraydüzü, Türkeli''dir.
Sehrin kuzeybatisinda Akliman, güneydogusunda bulunan Hamsilos koyu, eski devirlerin barinak yerlerindendir.
Daglar
Sinop ormanlik daglari
Il''deki yeryüzü sekillerinin agirlik bölümü (%74,3) olusturan daglarin yükseltileri pek fazla degildir. Sinop genel olarak engebelidir. Karadeniz kiyilarindan iç kisimlara dogru görülür derecede yükselme vardir. Yüksek daglar, daha çok doguda ve kuzeybatidadir. Il''in dogu tarafini Kuzey Anadolu daglarinin kollari çevreler. Bu daglar, Karadeniz kiyisina paralel uzanirlar. Bölgedeki daglar sik, dik ve sert degildir. En yüksek dagin 2000 m.yi astigi görülmez.
AYANCIK''ta: Çangal Dagi 1.065 m., Zindan Dagi 1.750 m .dir.
DIKMEN''de: Göktepe Dagi 1.200m .
GERZE''de : Elma ve Köse Daglari 900 m.dir. Diranaz 1.345 m. dir.
BOYABAT''ta: Elekdagi 1.400 m .dir.
Bu daglar ormanlarla kaplidir. Güneye inildikçe, iç Anadolu''ya yaklastikça orman azalir.
Yaylalar
Kurugöl Yaylasi
Sinop yakinlarinda yayla yoktur. Boyabat ve Gerze ilçeleri yayla bakimindan oldukça zengindir. Duragan ve Boyabat''ta Mehmetli, Aluç, Marif, Gündüzlü, Dariözü, Dogaçam, Yaylacik, Uzunöz, Sakizli, Bayat, Yassialan, Gökalan, Buzluk yaylalari vardir. Gerze''de Altmisdört, Güdek oglu, Avlagisökü, Kuzfindik, Çam Altinyayla bulunmaktadir. Türkeli ilçesinde de Kurugöl yaylasi bulunmaktadir.
Ovalar
Sinop ovalari
Sinop''ta ovalar genellikle kiyi ya da irmak ovalaridir. Daha ziyade büyük düzlükler halindedir. En önemlisi Boyabat Ovasidir. Bu ovayi Gökirmak, Arim, Gazidere, Asarcik ovalari meydana getirir. Yüksek daglar arasinda uzanan bu ovalar çok verimli ve sulaktir. Gavur ovasi da denilen Karasu Ovasi ile Akliman yöresindeki Aksaz ve Sarikum ovalari kiyi ovalaridir. Bu ovalar, yer yer bataklik durumundadir.
Vadiler
Arap Yaylasi - Çatak köyü
Sinop''ta Boyabat ve Duragan ilçeleri çevresinde yer alan ve Kizilirmak''sin kollarindan olan Gökirmak Vadisi disinda büyük vadi yoktur. Bununla birlikte küçük akar sularca açilmis çok sayida küçük vadi vardir. Bunlar il topraklarini engebeli hale getirmis olusumlardir. Gökirmak Vadisinden baska Ayancik Vadisi, Kabusu Vadisi, Kanlidere Vadisi sayilabilir.
Akarsular
Sinop akarsulari
Sinop, yagisli bir bölge oldugundan her tarafta çay ve derelere rastlanir. Bu akarsular, yagmur ve kar sulariyla beslenir. Sular yagmur mevsiminde çogalir, dereler kabarir. Yaz aylarinda azalir ya da kurur.
Çay ve nehirler ulasima elverisli degildir. Yataklari tasli, akislari hizlidir. Sulamada ve orman ürünlerinin tasinmasinda yararlanilir. Hepsi Karadeniz''e dökülür.
Baslicalari sunlardir:
Gökirmak: Kastamonu''dan çikar. Daday''da Ballidag eteklerinden inen sular, Daday Çayi''ni olusturur. Bu çay Tasköprü''nün Gölveren kesiminde Kastamonu''nun içinden geçen bir suyla birleserek Gökirmak adini alir. Gökirmak Boyabat Ovasi''ni sular ve doguda Kizilirmak''a karisir.
Kizilirmak: Ilin güneydogu sinirlarini çizer. Yurdumuzun en uzun nehri olan Kizilirmak, büyük kollarindan Gökirmak''i Sinop''tan alir.
Tepeçay: Sinop''un Türkeli ilçesi ile Kastamonu''nun Çatalzeytin ilçesi arasinda sinir olusturur. Denize döküldügü yerde hayli genisler.
Ayardin Deresi: 1.000 m yükseltide Çatakgeris Köyü yakinlarindan dogar. Türkeli ilçe merkezinin hemen dogusundan denize dökülür. Uzunlugu 240 km. kadardir.
Ayancik Çayi: Küre Daglari''ndan kaynaklanan çok sayida küçük derenin birlesmesinden olusmustur. Uzunlugu 90 km. kadardir, ilçe merkezinden denize dökülür.
Karasu Çayi: Küre Daglari''nda, Gündüzlü Ormanlari''ndan dogar. Uzunlugu 80 km.dir. Sinop''un 8 km. batisindan denize dökülür.
Çakiroglu Çayi: Diranaz Daglari''ndan dogar. Gerze-Sinop arasinda Çakiroglu yöresinde denize dökülür. Denize döküldügü yerde küçük bir delta olusturur.
Kanli Çay: Uzunöz Daglari''nin eteklerinden dogar. Çok sayida küçük kolu vardir. Çayagzi denilen yerde denize dökülür.
Göller
Sarikum gölü
Sinop''ta çok sayida dogal göl vardir. Bunlarin tamami çesitli jeolojik zamanlarda olusmustur. Baslicalari sunlardir:
Sarikum Gölü: Sinop yarimadasinin batisinda yer alan Sarikum Gölü, il merkezine 21 km. uzakliktadir. Gölün uzunlugu 2 Km., genisligi 750 m. ve alani 400 hektardir. Deniz düzeyinde olan gölün sulari kisin çogalir, yazin azalir. Küçük akarsularla beslenen gölün fazla sulari denize dökülmektedir.
Aksaz Gölü: Karagöl''ün kuzeydogusunda yer alan Aksaz Gölü, denizle hemen hemen ayni düzeydedir. Yilin büyük bir bölümünde saz ve kamislarla kapli olan gölün yüzölçümü 200 hektardir. Yagisli dönemlerde ise gölün sulari denize ulasir.
Karagöl: Akliman''a yakin bir bölgede Aksaz ve Sankum Gölleri yakininda yer alan, deniz düzeyindedir. Yüzölçümü 80 hektar dolayindadir. Denize uzakligi 40-50 m. kadar olan gölün sulari kisin artar, yazin ise göl kurur.
Sülük Gölü: Sinop yarimadasinin üzerindedir. Yükseltisi 210 m. dolayinda olan Sülük Gölü, eski bir yanardag krateridir. Derinligi 1-2 m.dir Yaz mevsiminde kurur.
Akgöl: Ayancik Ilçesi''nin güneyinde Ayancik Boyabat yolunun 31. Km.de, 4 Km. içeride yer alan Akgöl, çevresinde sik çani ormanlarinin olusturdugu çangal ve Akgöl ormanlan içinde bulunmaktadir.
Bitki Örtüsü
Doga manzarasi
Sinop yöresi, Karadeniz ikliminin bir özelligi olarak her zaman yagis aldigindan orman ve bitki örtüsüyle kaplidir. Ormanlar hem zengin hem de çesitlidir. Çam, köknar, mese, gürgen, kayin, disbudak, karaagaç ve kavak baslica türlerdir. Agaç denizi olarak nitelendirilen Çangal Ormanlari, Ayancik, Türkeli ve Boyabat yörelerini kaplar. Diranaz, Göktepe, Soguksu ve Elekdagi Ormanlari da hem önemli dogal güzellikleri olusturur, hem de ekonomik yönden büyük deger tasir.
Ormanlarin altinda yaban meneksesi, çuha çiçegi, mayis karanfili, küçük kirlangiç otu, ciger otu gibi bitkilere de rastlanir.
Sinop yöresindeki bitki örtüsü, çok çesitli agaç türlerinden olusmustur. Kiyi seridinde Akdeniz bitkileri de görülür. Mese, defne, karaagaç, çinar, findik, kizilcik, kayin, gürgen, karaçam ve sariçamdan olusan bu bitki örtüsü, yükseltinin 1.800 m.ye ulastigi kesime kadar yayilir.
Ilin güneyine dogru gidildikçe iklim kuraklasmaya baslar. Bu kesimde kuzeydeki gür bitki örtüsünün yerini bozkir bitkileri alir.
Iklim Verileri
Sinop, Dogu ve Bati Karadeniz iklim özelliklerinin içiçe geçtigi bir yöredir, ilde mevsimler arasi sicaklik farklari pek büyük degildir, ilin kuzey kesiminde Karadeniz iklim tipi görülür, güney kesimlerinde ise Karadeniz ikliminin etkisi giderek azalir. Burada yagislar azalir, sicaklik düser ve bozkir ikliminin etkileri görülür.
Sicaklik
Sinop Il Merkezinde yillik sicaklik ortalamasi 14 derece, en yüksek sicaklik 29.4 derece, en düsük sicaklik -2 derecedir. Yillik nispi nem ortalamasi % 78''dir.
Kaynak: Sinop Il Yilligi, 1993
Sinop''ta Gezilecek Yerler
Sinop Kalesi
SINOP KALESI:
M.Ö. 7. y.y. da sehri korumak amaciyla yarimadanin üzerine kurulmustur. Roma, Bizans ve Selçuklular döneminde onarilarak kullanilmistir. Günümüzde hâlâ özelligini koruyan kalenin 2050 m. uzunlugu, 25 m. yüksekligi, 3 m. genisligi olup, iki ana giris kapisi bulunmaktadir. Kale duvari sehri çevrelemektedir.
Cezaevi surlari
SINOP CEZAEVI:
Tersane alaninda iç kalenin ortasinda etrafi yüksek kale bedenleriyle çevrili alandir. Bu özelliginden dolayi mahkumlarin kaçisini imkansiz kilmistir. Cezaevi Osmanlilar döneminde 1877 yilinda kullanilmaya baslanmistir.
Pasa Tabyasi
PASA TABYASI:
Yarim adanin güney dogusunda 19. y.y. da Osmanli Rus savaslari sirasinda denizden gelen tehlikeleri önlemek amaciyla yapilmistir. Yarim ay seklindedir. 11 top yatagi bulunan cephanelik ve mahzenlerden olusmaktadir.
Çömlek Örnegi - Sinop Müzesi
SINOP MÜZESI:
Sehir merkezinde bulunmaktadir. Sinop kazilarinda ve çevresinde bulunan eserler sergilenmektedir. Müze bünyesinde Prehistorik, Helenistik, Roma, Bizans, Etnografik eserler ile, Sinop çevresinden toplanmis ikonalar bulunmaktadir.
Ikona Detayi - Sinop Müzesi
IKONALAR:
Sinop Müzesi''nde teshir edilen eserler arasinda ayri bir yeri ve önemi bulunan, sanat tarihi bakimindan seçkin bir örnek teskil eden ikona koleksiyonudur. Koleksiyonda yer alan ikonalar; Ikona Aziz Minas, Melek Mihail, Ikona Isa, Ikona Meleklerin Düsmanlarla Savasi, Ikona Isa ve Meryem, Ikona Büyük Ruh, Isa ve Azizler yer almaktadir.
AKLIMAN:
Sehre 9 km. uzakliktadir. Kilometrelerce uzanan ince beyaz kumu, ormanla denizin adeta kucaklastigi orman içi piknik ve mesire yerleriyle ünlüdür. Kumsal boyunca plajlar, kamp-çadir yerleriyle moteller bulunmaktadir.
Hamsilos Koyu
HAMSILOS:
Akliman piknik alanina 1 km. uzakliktadir. Denizin kara içine bir irmak gibi girdigi, çevresi çam agaçlariyla kapli, güzelligine doyum olmayan Hamsilos Fiyordu, Türkiye''nin tek fiyordudur.
Erfelek Selaleleri
ERFELEK TATLICA SELALELERI:
Il merkezine 42 km. uzaklikta, Erfelek ilçesi Tatlica köyü sinirlari içerisindedir. Ayni vadi içinde ardarda siralanmis 28 irili ufakli selaladen olusmustur. Bu özelligi ile dünyada benzeri yoktur. Dar ve 2 km. uzunlukta bir vadi içinde, selaleler kenarinda, kayin ormanlari içinde yapilacak iki saatlik yürüyüs oldukça zevkli ve heyecanlidir. Dogal sit alani olan bölgede trekking, piknik, gezi ve av turizmi olanaklari saglanmaktadir. Bölgede yeme içme, haberlesme ve kamp çalismalari ile ilgili iyilestirme çalismalari devam etmektedir.
Inalti Magarasi
INALTI MAGARASI VE AKGÖL:
Her ikisi de Ayancik ilçesi sinirlari içerisindedir. Inalti magarasi köknar ormanlarinin ortasinda 1070 m. yükseklikteki bir yaylada yer almaktadir. Ayancik ilçesinden 50 km. ve Inalti köyü yakinlarindaki Akgöl''den 6 km. uzakliktadir. Magaranin gerçek derinligi bugüne kadar ortaya çikarilamamistir. Bugüne kadar sadece 2200 m. derinlige kadar olan bölge kesfedilebilmistir. Ortalama 15 m. yükseklige ve 12 m. genislige sahiptir. Muhtesem sarkitlari ve dikitleri hala olusma safhasinda bulunmaktadir. Inalti magarasi jeolojik olarak kireçtasi katmanlarinda olusmustur. Inalti magarasina giderken yolda muhtesem ormanlarin ve derin vadilerin güzelliginin tadini çikarabilirsiniz.
Ayancik ilçesinin güneyinde bulunan Akgöl, Ayancik-Boyabat karayolunun 31. km''sinden 4 km. kadar içeride yer almaktadir. Çam ormanlari ve Çangal ormani ile çevrilidir. Elektrik üretimi için 1926''da insa edilen bu baraj gölünün çevresinde çok güzel piknik yerleri bulunmaktadir.
Akgöl manzarasi
KARAKUM YÖRESI:
Kente 2 km. uzakliktadir. Sinop yarim adasini çevreleyen yol üzerindedir. Mevcut plajlari harika simsiyah kuma sahiptir. Kamu ve özel kisilere ait oteller, tatil köyü, kafe, restoran, bungalov tipi evler, kamp, çadir yerleri bulunmaktadir. Sinop halkinin yürüyüs parkurudur.
Karakum Plaji
BAHÇELER MEVKII:
Sehrin girisinde iç limana bakan kisimda agaçlarla kapli kumsali ve plaji bulunan mesire, piknik, kamp ve çadir alanidir. Yaninda kamu kuruluslarinin sosyal tesisleri bulunmaktadir.
MOBIL MEVKII:
Gelincik mahallesinin devamidir. Plajlari, otel, motel ve restaurantlariyla güzel bir tatil yeridir.