Gaziantep Coğrafyası

tarafından **By_hakaN** C.tesi 06 Ara. 2008, 07:40

Akdeniz Bölgesi ile Güneydogu Anadolu Bölgesi'nin birlesme noktasında yer alan ilimiz 36° 28' ve 38° 01' dogu boylamları ile 36° 38' ve 37° 32' kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır. İlimizin dogusunda Sanlıurfa, batısında Osmaniye ve Hatay, kuzeyinde Kahramanmaras, güneyinde Suriye, kuzeydogusunda Adıyaman ve güneybatısında Kilis illeri bulunmaktadır. İlimiz 6222 km²'lik alanıyla Türkiye topraklarının yaklasık olarak %1'lik bölümünü kapsamaktadır. İlimizde genellikle dalgalı ve engebeli araziler yaygındır. Güneyde Hatay ve Osmaniye sınırını olusturan Amanos (Nur) Dagları yer almaktadır. Burada tepeler 1527 m.'ye kadar yükselmektedir. İlin diger daglık kısmı ise bir yandan Nur Dagları'na paralel, İslahiye İlçesi ile Kilis İli arasında, güneyde Suriye'den baslayıp kuzeyde Kahramanmaras sınırına ulasmakta, diger yandan ise ilin kuzey sınırını Kahramanmaras ve Adıyaman sınırı boyunca, dogu da Fırat Nehri'ne kadar uzanmaktadır. Buradaki tepelerin yükseklikleri güneyden kuzeye dogru; Dormik Dagı 1250 m., İlkikiz Dagı 1200 m., Kas Dagı 1250 m., Sarıkaya Dagı 1250 m. ve Gülecik Dagı 1400 metredir. Araban ile Yavuzeli İlçeleri arasında bulunan Karadag'ın yüksekligi ise 950 metredir.Yüzölçümü 6.819 km2 olan ilimiz; Güneybatıda Hatay, batıda Adana, kuzeyde Kahramanmaraş ve Adıyaman, doğuda Şanlıurfa illeri, güneyde de Suriye ile çevrilidir.İl topraklarını Akdenizden ayıran Amanos Dağları, batıda Adanayla, Fırat Irmağı da doğuda ilin Şanlıurfayla arasında ki doğal sınırı çizer. İslahiye ilçesinin doğusunda yükselen Sof Dağı 1.496mlik doruğuyla ilin en yüksek noktasıdır. Yavuzelinin batısında ki Karadağ 1.081m. ile diğer önemli yüksekliktir. İl alanının yaklaşık dörtte birini oluşturan ovalarda başlıcaları; İslahiye, Barak, Tilbaşar (Oğuzeli), Araban ve Yavuzelidir. İlde ki en önemli akarsu Fırat Irmağıdır. Karasu, Araban ovasından geçip batıdan Fırata katılır. Sof Dağında kaynaklanan Bozatlı (Merzimen) Deresiyse Yavuzelinin güneyinden geçip Fırata karışır. İl ve Türkiye sınırlarından çıkmadan Fırata karışan son önemli akarsu Nizip Çayıdır. Sof Dağından doğan Alleben Deresi ve İslahiyenin kuzeyinde ki Karagölden çıkan Karaçay ve Gaziantep platosunun güneybatısından kaynaklanan Balık Suyu diğer önemli akarsulardır. İslahiyede kiTaşkın önleme ve sulama amaçlı Tahtaköprü Barajı, Verimli alüvyal topraklarla kaplı İslahiye Ovasının ortasından Karaçay geçer. Tilbaşar Ovasını Alleben-Sacır Suyu, Barak Ovasını Nizip Çayı, Yavuzeli Ovasını Bozatlı Deresi ve Araban Ovasını da Karaçay sulamaktadır
Gaziantep ilinin çok büyük bir bölümü Güneydoğu Anadolu step alanı içinde kalmaktadır. İlin Kuzeybatı kesimi ise Akdeniz bitki örtüsü ile Güneydoğu Anadolu step örtüsü arasında bir geçit alanı durumundadır. Güneydoğu Anadolu stepleri, Toros dağlarının Kahramanmaraş-Gaziantep hattı ile Siirtten geçen boylamın oluşturduğu yayın güneyinde kalan alanları kapsar iklim ve toprak koşulları bakımından bu bölgenin en büyük bir kesimi bitkisel için daha elverişsizdir. Step karakteri daha baskındır ve yarı çöl niteliğindedir. Güneydoğu Anadolu step alanının, Karaca dağ Mardin eşiği ve Toros dağları arasındaki Kuzey kesim Kilisten Cizreye kadar uzanır.

Güneydoğu Anadolu step alanın batısındaki Gaziantep İl toprakları stepin asıl çekirdek alanı ile Akdeniz ikliminden etkilenen yağışlı kıyı şeridi arasına sıkışmıştır. Zeytin ve Antep fıstığı ağaçları ile örtülü 500-600 metre yükseltide uzanan kalker platolardır. Gaziantep platosu ile güneydeki sınır bölgeleri Kırmızı-Kahverengi çok kireçli ve killi topraklarla kaplıdır. Yörede bazalt ve kalkerler üzerinde oluşan bu topraklar 30-100 cm derinliktedir ama her yerde çıplak alanlarda doğal bitki örtüsü step bitkileridir. İl merkezinden batıya ve kuzeybatıya doğru gelindiğinde, Akdeniz bölgesi alanına geçiş başlar bu nedenle zeytinlikler ve Antep fıstığı ile örtülü alanlarında küçük meşe ormanlarına da rastlanır.
İlimizde genellikle dalgalı ve engebeli araziler yaygındır. Güneyde Hatay ve Osmaniye sınırını olusturan Amanos (Nur) Dagları yer almaktadır. Burada tepeler 1527 m.'ye kadar yükselmektedir. İlin diger daglık kısmı ise bir yandan Nur Dagları'na paralel, İslahiye İlçesi ile Kilis İli arasında, güneyde Suriye'den baslayıp kuzeyde Kahramanmaras sınırına ulasmakta, diger yandan ise ilin kuzey sınırını Kahramanmaras ve Adıyaman sınırı boyunca, dogu da Fırat Nehri'ne kadar uzanmaktadır. Buradaki tepelerin yükseklikleri güneyden kuzeye dogru; Dormik Dagı 1250 m., lkikiz Dagı 1200 m., Kas Dagı 1250 m., Sarıkaya Dagı 1250 m. ve Gülecik Dagı 1400 metredir. Araban ile Yavuzeli lçeleri arasında bulunan Karadag'ın yüksekligi ise 950 metredir
Yağış : İlimizde uzun yıllar yağış ortalaması en az yağışın 328.2 mm ile Karkamışta en fazla yağışın 840.0 mm ile İslahiyede olduğu Gaziantepte 578.8 mmdir. Aylık en yüksek yağış Aralık, en düşük yağış ise Temmuz ayında görülmektedir.

Sıcaklık:Gaziantepte en sıcak ayın temmuz ayı olduğu ve en soğuk ayın ise Ocak ayı olduğu görülür. İlimizin denize olan uzaklığı 140 km. olup rakımı ise 855 m.dir. Kuraklık :Gaziantep yarı karasal bir iklim yapısına sahip olduğundan yazları oldukça kurak geçmektedir. Haziran ayının son haftası başlayıp Temmuz ve Ağustos ayları oldukça kurak geçer ve Eylül ayının son haftasına kadar devam eder.